استپر موتور چیست؟

استپر موتور یکی از قطعات موتور خودرو است که با وجود کوچک‌بودن، وظایف بسیار مهمی برعهده دارد و اطلاع از دلایل و علائم خرابی استپر و هم‌چنین شیوه نگهداری و تعمیر مناسب آن، امری حیاتی است. خرابی یا عدم عملکرد صحیح این قطعه، لذت رانندگی را از شما سلب خواهد کرد

تعریف استپرموتور:

استپر موتور قطعه ای است که بر روی دریچه گاز (انژکتور) موتور انژکتوری قرار دارد که وظیفه اصلی این قطعه، روشن نگه داشتن خودرو در حالت دور آرام است.

وظایف دیگر استپر موتور:

1. این قطعه وظیفه بسیار مهمتری نیز دارد. هنگامی که کولر را روشن میکنیم، کمپرسور کولر بار خود را روی موتور وارد میکند. برای جبران آن، استپر موتور ژیگلور مربوطه راکمی به عقب تر می کشد، تا خود به خود گاز کمی زیاد شود.
2. اگر سنسور ضربه نیز نصب شده باشد استپر موتور وظیفه گسترده تری دارد، در این حالت استپر موتور باید در هر لحظه سوزن ژیگلور مربوطه را طوری عقب و جلو می کرد تا ضربه حس شده توسط سنسور ضربه، ناشی از احتراق ناقص سوخت، به گونه مناسبی جبران شده ویا بهبود یابد.
3. استپر موتور کار ساسات را نیز انجام میدهد. در هنگامی که خودرو سرد است سوزن آن طوری تنظیم میشود که خودرو با اولین استارت روشن شود. کار دیگر استپر موتور، تنظیم هوای مورد مصرف سیلندرها در زمان رهاکردن گاز است.

عیب یابی:

اما یکی از شایع‌ ترین عیوب مربوط به موتور پله‌ای نوسانات دور موتور در حالت آرام است. یعنی وقتی شما خودرو را در حالت سکون قرار می‌دهید و هیچ فشاری به پدال گاز وارد نمی‌کنید دور موتور نوسان داشته و ثابت نمی‌شود، دلیل این عیب استپر موتور است. گاهی استپر موتور نشتی هوا دارد و اورینگ دور آن خراب است، در نتیجه باید اورینگ آن تعویض شود.

در بعضی مواقع در دورهای بالا این مشکل پیش می‌آید، به نحوی که شما در دنده‌های ۳ یا ۴ ناگهان با افت شدید دور موتور مواجه شده و دور شمار موتور پایین می‌افتد. در اینجا مشخص است استپر کثیف بوده و باید تمیز شود. باز هم باید استپر را باز کرد تا عیب آن مشخص شود. در زمستان یا هوای سرد گاهی خودرو به سختی روشن می‌شود. هر چندگاهی در هوای معمولی نیز این اتفاق می‌افتد، ولی نمود آن در هوای سرد بیشتر است. اینجا استپر موتور تا نهایت باز نشده و راه هوا را برای موتور باز نمی‌کند تا موتور به راحتی روشن شود.

در نهایت خاموش شدن خودرو در زمان ایست کامل است. به نحوی که تا خودرو کامل می‌ایستد و دور آرام بر موتور حاکم می‌شود خودرو خاموش می‌شود. باز هم باید استپر موتور را کنترل کرده و نحوه کار آن را چک کرد.

علائم خرابی استپر موتور

حال وقت آن رسیده است که به علائم خرابی استپر بپردازیم. مهم‌ترین وظیفه استپر، جلوگیری از خاموش شدن خودرو در دورهای پایین است؛ به‌عبارتی، سرعت موتور در دورهای پایین توسط این قطعه تنظیم می‌شود؛ لذا خرابی آن در دورهای پایین، قابل تشخیص است و اغلب هنگام درجا کارکردن موتور، دور موتور پایدار نیست و مدام تغییر می‌کند. تشخیص خرابی استپر موتور با علائم دیگری نیز همراه است که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد:

• افزایش دور موتور بلافاصله پس از روشن‌کردن خودرو
• خاموش‌شدن خودرو با رهاکردن پدال گاز
• کاهش دور موتور در بارهای اضافی نظیر روشن‌بودن کولر
• عدم پایداری دور موتور هنگام درجاکارکردن
• گازخوردن بی‌دلیل خودرو پس از روشن‌شدن خودرو
• افزایش دور موتور با افزایش دمای موتور

تمامی نشانه های خرابی استپر موتور، مرتبط با نحوه عملکرد خود استپر هستند؛ چراکه دریچه آن به‌درستی باز و بسته نمی‌شود و در نتیجه، میزان هوای ورودی به موتور مختل شده و موارد فوق ظاهر خواهند شد.

شستن استپر موتور

برخی از علائمی که در بالا عنوان شد، به دلیل کثیفی قطعه استپر رخ می‌دهد که  بدون مراجعه به مکانیکی می‌توانید آن را تمیز کنید. در ادامه، نحوه شستن استپر موتور را ذکر خواهیم کرد.

• خودرو را خاموش کنید و اجازه دهید که موتور به اندازه کافی خنک شود.
• محل استپر را شناسایی کنید. برای این کار، از راهنمای خودرو کمک بگیرید.
• پیچ‌های مربوطه را باز کنید و سیم‌ها و سایر اتصالات را از موتور جدا سازید.
• قطعه استپر را به‌دقت بشویید. برای این کار، می‌توانید از گازوئیل یا اسپری انژکتور استفاده کنید.
• آن را با استفاده از هوای فشرده خشک کنید.
• دریچه استپر را چک و از بازوبسته‌شدن آن اطمینان حاصل کنید.
• آن را به محل خود بازگردانید، اتصالات سیم‌ها را برقرار کنید و پیچ‌ها را ببندید.