ESP چیست و چگونه کار میکند؟

امروزه سیستم‌های مختلفی روی خودرو نصب می‌شوند که می‌توانند راحتی و امنیت خودرو را به صورت چشمگیری افزایش دهند. یکی از این سیستم‌ها که احتمالا اسم آن را زیاد شنیده‌اید و روی بسیاری از خودروهای روز دنیا نصب شده‌ است، سیستم ESP می‌باشد. در حقیقت ESP مخفف Electronic Stability Program است که برای بالابردن پایداری خودرو رو آن نصب می‌شود.

این تکنولوژی زمانی که متوجه می‌شود کنترل از دست راننده خارج شده سعی می‌کند با کنترل کردن فرمان و در بعضی موارد ترمزها و حتی کم کردن نیروی پیشرانه، کنترل از دست رفته خودرو را برگرداند و به راننده کمک کند مسیر خود را به راحتی و بدون لغزش طی کند. جالب است بدانید که بر اساس تحقیقی که صورت گرفته، با استفاده از سیستم ESP، یک سوم از تصادف‌ها کاسته می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت این سیستم در کنترل و امنیت خودرو است.

اگر بخواهیم بطور خلاصه بگوییم که این سیستم چطور کار می‌کند، باید گفت که سیستم ESP به صورت مداوم در حال بررسی وضعیت رانندگی هنگام حرکت خودرو است و کنترل می‌کند که آیا خودرو به همان سمتی می‌رود که راننده قصد دارد یا خیر! به طور مثال اگر خودرویی روی یخ در حال لیز خوردن باشد و راننده نتواند به سمتی که قصد دارد بپیچد، این سیستم وارد کنترل شده و به کمک ترمزهای جداگانه برای هر چرخ و کنترل فرمان و گشتاور پیشرانه، سعی می‌کند تا خودرو را به سمتی که راننده قصد دارد، هدایت کند. البته این سیستم می‌تواند روی هر سطحی اعم از خشک و یا یخ‌زده کار کند و عملکرد آن به لیز خوردن روی جاده‌های خیس منتهی نمی‌شود.

سیستم‌های ESP ای که امروزه روی خودروها نصب می‌شوند بسیار پیشرفته می‌باشند و شاید آنقدر خوب عمل کنند که بدون اینکه راننده متوجه شود، کنترل خودرو را حفظ کند و راننده احساس کند که خودش چنین مهارتی در رانندگی دارد!

در اتومبیل های معمولی با فشردن پدال ترمز ، هر چهار چرخ نیروی ترمز دریافت می کنند و راننده نمی تواند به هر یک از چرخ ها نیروی ترمز جداگانه ای وارد کند ، حال خودرویی را فرض کنید ( خودروی استثنایی مد نظر ما ) که به جای یک پدال ترمز ، چهار پدال ترمز داشته باشد یعنی برای هر چرخ ، ترمز جداگانه در نظر گرفته شده و راننده بتواند نیروی ترمز جداگانه ای به هر کدام از چرخهای اتومبیل وارد کند ، خودروی استثنایی ما با سرعت در حال حرکت می باشد که راننده خودرو ناگهان ترمز یکی از چرخ ها را به شدت فشار می دهد به طوری که آن چرخ در اثر نیروی ترمز قفل شود ؛ در نتیجه ی این عمل ، خودرو حول آن یک چرخ دوران می کند و در نهایت منحرف شده و از جاده خارج می شود.

این مثال برای درک بهتر سیستم ESP بیان شد چرا که هیچ خودرویی با چهار پدال ترمز وجود ندارد ولی سیستمی به نام ESP وجود داد که کنترل ترمز هر چهار چرخ را دارا می باشد و از این ویژگی برای کنترل خودرو سر پیچ ها استفاده می کند ، ای اس پی با در اختیار داشتن ترمز هر چهار چرخ خودرو (به صورت جداگانه) می تواند با اعمال ترمز به هر چرخ ، خودرو را حول آن چرخ دوران دهد ، یعنی مثلا اگر خودرویی با سرعت 80 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت باشد ، سیستم ESP با اعمال کمترین نیروی ترمز به هریک از چرخ ها می تواند باعث دوران کل خودرو حول آن چرخ بشود. این سیستم با استفاده از همین اختیارات قادر است تا جلوی انحراف خودرو را بگیرد و مانع از منحرف شدن خودرو بشود ، منحرف شدن خودرو معمولا در اثر بیش فرمانی و کم فرمانی در سر پیچ ها ایجاد می شود

از سال 2014 به بعد این قانون به وجود آمد که هر خودرو جدید فروخته شده در اروپا باید دارای ESP یا سیستم کنترل الکترونیکی باشد. البته در مواردی ممکن است این سیستم در خودرو های ساخته شده در حدود 10 سال پیش نیز یافت شود. در هر صورت این سیستم وظیفه نجات جان افراد را بر عهده دارد و به همین دلیل اتحادیه اروپا این فناوری را اجباری کرده است.

تحقیقات انجام شده در انگلیس نشان می دهد که شانس شما برای قرار گرفتن در یک تصادف مرگبار در صورت استفاده ازESP ، حدود 25٪ کاهش می یابد. حتی در سوئد به لطف استفاده از سیستمESP ، 32 درصد از مشکلات آب و هوایی نیز کاهش یافته است. در ادامه مقاله توضیح می دهیم که چرا ESP اینقدر سودمند است.

این سیستم با چه نام‌هایی شناخته می‌شود؟

ESP:برنامه الکترونیکی پایداری که توسط کارخانه‌های رو برو استفاده می‌شود. آئودی – بنتلی – بوگاتی – کرایسلر – سیتروئن – دوج – هیوندای – هولدن – جیپ – کیا – لامبورگینی – اوپل – پژو – رنو – سکانیا – اشکودا – اسمارت – سوزوکی – ولکس‌واگن

ESC:کنترل الکترونیکی پایداری که عملکردی دقیقا مشابه دارد و توسط این کارخانه‌ها استفاده می‌شود : فیات – هیوندای – کیا – لوکسجن – پروتون – اشکودا – تسلا.

VDC:کنترل دینامیکی خودرو که نام دیگری برای این سیستم است و در این خودروها استفاده می‌شود : آلا رومئو – فیات – اینفینیتی – نیسان – پروتون – سوبارو –

این سیستم با اسامی گوناگون دیگری چون DSTC در ولوو ، PCS در اولدزموبیل ، ASC در میتسوبیشی و … نیز استفاده می‌شود اما همگی عملکردی بسیار مشابه یک دیگر دارند و سعی می‌کنند خودرو را در هر شرایطی در مسیری که راننده می ‌خواهد هدایت کند….

سیستم ESP با چه سیستم‌هایی همکاری می‌کند؟

سیتم ESP با ABS ترکیب می‌شود و امکان کنتل میزان ترمز بر روی هر چرخ فراهم می‌آورد. در نوعی دیگر سیستم ESP  با سیستم‌های کنترل کشش مانند TCS ویا ASR همکاری می‌کند و در صورتی که در هنگام شتاب گیری های شدید یکی از چرخ‌ها تماس خود را از دست بدهد با اعمال ترمز سیستم را به حالت پایدار برمی‌گرداند.

در ESP نیز یک مدولاتور هیدرولیک روغن ترمز وجود دارد که بسیار به مدولاتور ABS شبیه است اما تفاوت مشخصی در نحوه‌ی عملکرد دارد. مدولاتور ESP توانایی افزایش قدرت ترمزگیری را در هرچرخ دارد و همچنین می‌تواند سیستم خلئی بوستر ترمز را فعال کند.

علامت ESP

نماد یا علامت سیستم ESP تقریبا در تمام خودروها مشترک است و به صورت شکل زیر می باشد.